Profesionalni vojnik
Profesionalni vojnik je lice koje ima najmanje osnovno obrazovanje, koje je odslužilo vojni rok pod oružjem ili je na drugi način vojno obučeno i koje je u radnom odnosu na određeno vreme radi obavljanja vojnih dužnosti.
Profesionalni vojnici su osnovni izvršioci mnogobrojnih vojničkih zadataka i dužnosti, stručnih, stručno-specijalističkih i manje složenih i pomoćnih poslova u komandama, jedinicama i ustanovama Vojske Srbije.
Kako postati profesionalni vojnik
Opšti uslovi koje državljanin Republike Srbije treba da ispunjava radi prijema u profesionalnu vojnu službu u svojstvu profesionalnog vojnika, su:
- da je punoletan;
- da je zdravstveno i psihofizički sposoban za službu u Vojsci Srbije;
- da ima propisano obrazovanje;
- da mu ranije nije prestajao radni odnos u državnom organu zbog teže povrede dužnosti iz radnog odnosa;
- da nije osuđivan na kaznu zatvora od najmanje šest meseci;
- da nije stariji od 30 godina;
- da je bezbednosno proveren i da nema bezbednosnih smetnji za prijem u profesionalnu vojnu službu, u skladu sa propisima kojima je uređeno vršenje bezbednosne provere u Ministarstvu odbrane i
- da je odslužio vojni rok sa oružjem.
Posebni uslovi utvrđuju se konkursom i propisuju se za svako mesto koje je konkursom oglašeno za popunu, a uglavnom su da kandidat poseduje određenu vrstu i stepen stručne spreme, uverenje-sertifikat, vozačku dozvolu i slično.
Izborni postupak se sprovodi samo među kandidatima koji ispunjavaju uslove konkursa za prijem na formacijsko mesto na koje konkurišu, a obrazac prijave za prijem u Vojsku Srbije u svojstvu profesionalnog vojnika kandidat preporučenom poštom dostavlja vojnoj pošti sa kojom želi da zaključi ugovor.
Uz obrazac prijave prilaže se:
- izvod iz matične knjige rođenih (original ili foto-kopija overena u sudu, opštini ili kod javnog beležnika, ukoliko nije na novom obrascu ne stariji od 6 meseci);
- uverenje o državljanstvu (original ili foto-kopija overena u sudu, opštini ili kod javnog beležnika, ne starije od 6 meseci);
- potvrda državnog organa da kandidatu nije ranije prestajao radni odnos u državnom organu zbog teže povrede dužnosti iz radnog odnosa (za lica koja su ranije bila u radnom odnosu u državnom organu);
- uverenje centra Ministarstva odbrane za lokalnu samoupravu da je kandidat odslužio vojni rok sa oružjem, original ili foto-kopija overena u sudu, opštini ili kod javnog beležnika;
- foto-kopija diplome o stečenom obrazovanju (foto-kopija overena u sudu, opštini ili kod javnog beležnika) i
- foto-kopija vozačke dozvole (foto-kopija overena u sudu, opštini ili kod javnog beležnika – za lica koja konkurišu za rod-službu za koje se zahteva određena kategorija vozačke dozvole).
U profesionalnu vojnu službu na određeno vreme u svojstvu profesionalnog vojnika mogu se putem javnog konkursa i neposrednog prijema primati kandidati oba pola do 30 godina života sa završenom osnovnom ili višom školom.
Javni konkursi raspisuju se u skladu sa potrebama Vojske Srbije i objavljuju na sajtovima Ministarstva odbrane i Vojske Srbije, oglašavaju u magazinu „Odbrana” i u nekim od dnevnih javnih glasila koja izlaze u Republici Srbiji.
Aktivnosti koje se sprovode prilikom izbora kandidata za prijem u profesionalnu vojnu službu u svojstvu profesionalnog vojnika načelno su sledeće:
- Prijem i obrada konkursne dokumentacije,
- Pozivanje i prihvat kandidata radi obavljanja fizičke provere, psihološke procene, opšteg lekarskog pregleda u jedinici i komisijskog razgovora,
- Utvrđivanje rezultata kandidata, za formacijska mesta za koja su konkurisali, prema merilima propisanim za izbor,
- Upućivanje kandidata koji su sa najboljim rezultatom ispunili merila propisana za izbor na medicinsko-zdravstvenu procenu u nadležni vojnomedicinski centar, radi utvrđivanja zdravstvene sposobnosti za profesionalnu vojnu službu,
- Dostavljanje zahteva za bezbednosnu proveru teritorijalno nadležnoj organizacionoj jedinici Vojnobezbednosne agencije, za kandidate koji su nakon obavljenih medicinsko-zdravstvenih pregleda ocenjeni sposobnim za prijem u profesionalnu vojnu službu,
- Utvrđivanje redosleda kandidata na listi za izbor prema rezultatima kandidata u izbornom postupku i dobijenim rezultatima bezbednosnih provera i
- Donošenje odluka o izboru i naredbi o prijemu kandidata u profesionalnu vojnu službu.
Kandidat za koga je doneta naredba o prijemu u profesionalnu vojnu službu u svojstvu profesionalnog vojnika zaključuje ugovor o radu na određeno vreme i postavlja se na formacijsko mesto prema vrsti i stepenu stručne spreme koju ima, odnosno smeru i specijalnosti u okviru stručne spreme, radnom iskustvu i nalazu prethodno izvršenih lekarskih i drugih pregleda, kao i u skladu sa ostalim potrebnim ili stečenim znanjima, veštinama i kvalifikacijama.
Ugovor o radu na određeno vreme zaključuje se sa kandidatom u pismenom obliku, po pravilu na period od tri godine, a zavisno od potreba službe može se zaključiti i na kraće vreme, ali ne kraće od šest meseci. Kandidat koji je zaključio ugovor o radu postaje profesionalni vojnik od dana javljanja na dužnost u komandu, jedinicu ili ustanovu Vojske Srbije.
Prema Uredbi o prijemu u profesionalnu vojnu službu, jedan od načina prijema lica u profesionalnu vojnu službu na određeno vreme u svojstvu profesionalnog vojnika je i bez konkursa, odnosno putem neposrednog prijema.
Aktivnosti koje se sprovode prilikom izbora kandidata za neposredni prijem, gotovo su identične sa aktivnostima koje se sprovode prilikom prijema kandidata putem javnog konkursa, s tim da su kandidati za prijem u profesionalnu vojnu službu u svojstvu profesionalnog vojnika, pored vojnika iz evidencije regionalnih centara Ministarstva odbrane, i lica koja se nalaze na šestomesečnom dobrovoljnom služenju vojnog roka.
U cilju realizacije popune slobodnih radnih mesta profesionalnih vojnika, Ministarstvo odbrane i Vojska Srbije su 1. septembra 2017. godine pokrenuli proceduru za stalni prijem profesionalnih vojnika u komande, jedinice i ustanove Vojske Srbije.
Obrazac prijave za popunu radnih mesta profesionalnih vojnika kandidat može dobiti, popuniti i podneti svakog radnog dana u vremenu od 08.00 do 14.00 časova, na adresama vojnih pošta navedenim u Obaveštenju o stalnom prijemu profesionalnih vojnika na određeno vreme u Vojsku Srbije i Dopuni obaveštenja za prijavu vojnika u rezervi radi popune radnih mesta profesionalnih vojnika na određeno vreme.
Potrebe za prijemom, po rodovima-službama i mestima službovanja, mogu se dobiti na brojevima telefona datim u predmetnom obaveštenju.
Selekcija kandidata realizuje se u tri dela. U prvom delu, u trajanju od jednog dana, kandidati podležu opštem lekarskom pregledu i proveri fizičke sposobnosti. Radi provere fizičke sposobnosti kandidati su u obavezi da sa sobom ponesu sportsku opremu po sopstvenom izboru.
U drugom delu, u trajanju od jednog dana, kandidati podležu psihološkoj proceni, dok u trećem delu, u trajanju od jednog do dva dana (dva dana za vojnu poštu 6006 Niš), kandidati podležu medicinsko-zdravstvenoj proceni.
Rezultate prijavljenih kandidata utvrdiće komisije za utvrđivanje ispunjenosti uslova za prijem u profesionalnu vojnu službu na osnovu sledećih merila za izbor:
- završeni nivo školovanja – do 25 bodova (osnovna škola 5 bodova, srednja škola 3. stepen 15 bodova, srednja škola 4. stepen ili viši nivo obrazovanja 25 bodova);
- provera fizičke sposobnosti – do 35 bodova (proizvod konačne ocene i broja 7) i
- psihološka procena kandidata – do 40 bodova (proizvod konačne ocene psihološke procene i broja 8).
Sa najboljim kandidatima zaključiće se ugovori o radu na određeno vreme i biće primljeni u jedinice Vojske Srbije na period od šest meseci, uz mogućnost produženja ugovora o radu na period od tri godine i obnavljanje ugovora do navršenih 40 godina života.
Karijera i mogućnosti napredovanja
Profesionalni vojnik u toku profesionalne vojne službe, a najkasnije do isteka ugovorenog roka, može biti: na dužnosti koja je ugovorena, udaljen od dužnosti ili na lečenju, odnosno bolovanju.
Kandidat koji je zaključio ugovor o radu postaje profesionalni vojnik od dana javljanja na dužnost u komandu, jedinicu i ustanovu Vojske Srbije, postavlja se na dužnost, dobija čin razvodnika i tokom službe izvršava dva osnovna zadatka, a to su obuka i operativno angažovanje.
Pod pojmom obuka smatra se održavanje i unapređenje stečenih znanja i veština, kao i osposobljavanje profesionalnog vojnika da uspešno izvršava svoje dužnosti u okviru jedinice.
Operativno angažovanje odnosi se na izvršavanje radnih i operativnih dužnosti na formacijskom mestu na kome se profesionalni vojnik nalazi.
Tokom obuke i operativnog angažovanja profesionalni vojnici neprestano stiču nova znanja, veštine i navike, razvijaju psihofizičke i intelektualne sposobnosti i moralna svojstva ličnosti koja ih čine sposobnim za izvršavanje najsloženijih zadataka. U zavisnosti od stepena osposobljenosti i složenosti formacijskog mesta, profesionalni vojnici tokom službe u Vojsci Srbije mogu dobiti čin desetara i mlađeg vodnika.
Ukoliko profesionalni vojnici žele da postanu podoficiri moraju da završe osnovnu obuku za podoficire – Liderski kurs i Osnovni kurs za podoficire, nakon čega stiču uslov da budu unapređeni u čin vodnika na određeno vreme.
Da bi bio izabran da pohađa Liderski kurs, profesionalni vojnik mora da demonstrira u službi osobine prirodnog vođe, da je vrhunski osposobljen za svoju specijalnost, da poseduje zahtevana opšta vojnička znanja i da ima povoljne ocene i preporuke svojih starešina.
Da bi profesionalni vojnik čina desetara bio upućen na Osnovni kurs za podoficire treba da je prethodno završio Liderski kurs, da se već dokazao kao uspešan vođa grupe ili tima, da poseduje potrebna znanja i veštine za osnovnu i dopunsku specijalnost i da ima povoljne ocene i preporuke svojih starešina.
Pored obavljanja odgovarajuće dužnosti, radi izvršenja određenih zadataka, profesionalni vojnik po potrebi službe može biti i privremeno upućen u drugu komandu, jedinicu ili ustanovu Vojske Srbije. Takvo privremeno upućivanje može trajati najduže godinu dana u toku tri godine.
Profesionalni vojnik udaljava se od dužnosti dok se nalazi u pritvoru i za vreme izdržavanja kazne zatvora. Pored navedenog, profesionalni vojnik može biti udaljen od dužnosti i ako je zatečen u vršenju teže povrede vojne discipline ili ako je protiv njega pokrenut krivični postupak ili postupak zbog disciplinskog prestupa, a krivično delo, odnosno disciplinski prestup je takve prirode da bi bilo štetno po interes službe da takvo lice i dalje ostane na dužnosti.
Profesionalni vojnik koji zbog bolesti ne može vršiti dužnost duže od šest meseci, razrešava se od dužnosti i ima status lica na lečenju i bolovanju.